قفزات جدیدة لمفهوم البحر فی الشعر العربی المعاصر

author

  • امیر مقدم متقی أستاذ مساعد بجامعة شهید مدنی (آذربایجان)
Abstract:

إنّ البحر لم یحظَ بنصیب وافر من الشعر العربی القدیم، ذلک أنّ الشاعر العربی القدیم لم یتجاوز الصورة والشکل فی حدیثه عن البحر، ولم ینفذ إلى أعماق مکنوناته لیکتشف أسراره. فقد اقترن البحر عند من ذکروه ـ فی غالب الأحیان ـ بالإرهاب والابتلاع والهلاک والإزباد والموج والهدوء والصفاء والهدیر والزرقة، والجود والکرم والسعة والعظمة وما یشبه‌ها، أو وصف رکوبهم و رحلاتهم فیه و معارکهم البحریة والسفن والأساطیل. بید أنّ هذه الأوصاف، ظلّت أوصافاً سطحیة لم تُمکّن الشاعر العربی من استلهام البحر واستشفاف دلالاته العمیقة والمتعدّدة، کما أنها لم تُخرج البحر من هامش الشعر العربی إلى قصائد مستقلّة. ولکن عندما نصل إلى العصر الحدیث نرى أنّ الشعراء،لاسیّما بعد ظهور التیّار الرومانسی، یشخّصون البحر، ویُسبغون علیه صفات إنسانیة مختلفة؛ فإذا البحر فی أشعارهم کائنٌ یملک الحس والعاطفة والمشاعر، یتفاعل الشعراء معه، ویقارنون بین حالاته المختلفة وبین عواطفهم ونوازعهم متخذین منه رمزاً لعالمهم النفسی وتأملاتهم الفلسفیة؛ لیعبّروا من خلاله عن تجربتهم وهمومهم ورؤاهم. ومن ثّم فقد اکتسب البحرُ إضافة إلى معانیه ودلالاته القدیمة فی أبعاده الجمالیة والإنسانیة، إیماءاتٍ ومعانىَ فلسفیة عمیقة وصوراً وأشکالاً جدیدة تختلف عمّا کان سائداً فی العصور السابقة. ولکن لم ینحصر هذا التعمیق لمفهوم البحر فی شعر الرومانسیین، بل تسرّب فی شعر غیرهم، حیث اتّخذ البحر أیضاً مفاهیم جدیدة أخرى کالمفاهیم السیاسیة والقومیة والجنسیة أو الغرامیة أو الاجتماعیة والثقافیة؛ کلّها تُعتبر قفزات جدیدةً لمفهوم البحر تُمیّزه فی غالب الأحیان عمّا کان علیه فی العصور السالفة.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

أثـر أبی‌العلاء المعرّی فی الشعر العربی المعاصر

ابوالعلاء معری در ادبیات کلاسیک عربی صاحب فکر و اندیشة ویژه‌ای است. او در اوج باروری و غنای ادبیات عربی زیسته است. این شخصیت ادبی و فکری، بسیاری از ادبای بعد از خود را به شیوه‌های گوناگون تحت تأثیر قرار داده است. شاعران معاصر نیز با کمک گرفتن از ادبیات او، جریان ابداعات خود را رونق بخشیدند و خیال شعری خود را از این رهگذر بارور ساختند. سخن‌سرایانی همچون: احمد شوقی، محمود سامی البارودی، عبدالوهاب...

full text

الحکمه فی الشعر العربی المعاصر

حکمت در شعر عرب حکمت شناخت هستی و عمل به مقتضای آن است . از آنجائی که فطرت انسانی تشنه درک حقایق هستی و شنیدن پند و اندرز می باشد، گرچه بدان عمل نمی کند مگر بندرت ، از این رو این موضوع (حکمت در شعر عرب) را برگزیدم. حکمت نزد اعراب جاهلی نتیجه تجارب زندگی است ، که با ظهور اسلام بدان رونق بیشتری داده شد. حکمت همچون دوره های قبل از عصری به عصر دیگر و زبان به زبان و نسل به نسل منتقل شده تا به عصر مع...

15 صفحه اول

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 4  issue 2

pages  1- 36

publication date 2012-07-22

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023